Những điều cần biết trước khi nhượng quyền kinh doanh

Kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ mở ra nhiều cơ hội kinh doanh, một trong số đó là hình thức nhượng quyền kinh doanh đang trở nên rất phổ biến hiện nay. Thay vì phải bỏ ra thời gian dài nghiên cứu phát triển tên tuổi một thương hiệu hay sản phẩm hoàn toàn mới như tiến trình kinh doanh thông thường, nhượng quyền cho phép chủ đầu tư kiếm tiền nhanh chóng từ những thương hiệu đã được xây dựng sẵn từ trước của người khác.

Nhượng quyền kinh doanh là gì?

Nhượng quyền kinh doanh là cho phép một cá nhân, tổ chức nào đó kinh doanh một sản phẩm, một mô hình, một cách thức kinh doanh dựa trên hình thức và phương pháp kinh oanh đã có trên thị trường từ trước.

Trong giao dịch nhượng quyền, bên nhượng quyền cung cấp các sản phẩm, công thức, mô hình, cách thức kinh doanh cho bên mua nhượng quyền. Đổi lại, bên mua nhượng quyền phải trả một số tiền nhượng quyền nhất định hoặc một số phần trăm doanh thu nào đó từ việc kinh doanh sản phẩm. Tùy từng trường hợp, thương hiệu và hoàn cảnh mà các điều kiện trao đổi này sẽ linh hoạt tùy theo thỏa thuận của cả hai bên trong hợp đồng.

Một số mô hình nhượng quyền phổ biến hiện nay

1. Nhượng quyền kinh doanh toàn diện

Đây là hình thức nhượng quyền có mức độ chặt chẽ tương đối cao giữa người bán và người mua nhượng quyền. Hợp đồng nhượng quyền kinh doanh toàn diện có thời hạn tương đối dài, có thể lên đến 20 – 30 năm và nhượng quyền ít nhất 4 loại “tài sản” quan trọng của một thương hiệu:

• Hệ thống, bao gồm: chiến lược, quy mô, quy trình vận hành được chuẩn hóa, chính sách quản lý, cẩm nang điều hành, huấn luyện, tư vấn & hỗ trợ khai trương, kiểm soát, hỗ trợ tiếp thị, quảng cáo,...)
• Bí quyết công nghệ sản xuất/kinh doanh
• Hệ thống thương hiệu
• Sản phẩm/dịch vụ

Trong loại hình này, người mua nhượng quyền thường phải trả 2 loại phí: Phí nhượng quyền ban đầu (up-front fee) và phí nhượng quyền định kỳ (royalty fee).

Phí nhượng quyền ban đầu là khoản tiền trả ngay sau khi hai bên ký kết hợp đồng, còn phí nhượng quyền định kỳ được tính bằng một khoản phần trăm doanh số định kỳ của cơ sở nhượng quyền. Ngoài hai khoản phí này, các chủ mua nhượng quyền vẫn cần chi trả các chi phí cửa hàng, thiết kế, mua trang thiết bị, quảng cáo hay chênh lệch khi mua nguyên vật liệu từ công ty chính hãng.

2. Nhượng quyền kinh doanh không toàn diện

Đây là hình thức nhượng quyền “lỏng lẻo” hơn so với nhượng quyền toàn diện vì đa số các hợp đồng nhượng quyền này chỉ nhượng quyền một trong số các loại “tài sản” sau:

• Nhượng quyền phân phối sản phẩm: Bên nhận nhượng quyền không trực tiếp sản xuất ra sản phẩm mà chỉ tập trung vào khâu phân phối ra thị trường.
• Nhượng quyền công thức sản xuất và tiếp thị: Bên bán nhượng quyền cung cấp quyền kinh doanh và hỗ trợ các hoạt động tổ chức, vận hành, tiếp thị cho bên mua nhượng quyền.
• Cấp phép sử dụng thương hiệu: Thay vì nhượng quyền sản phẩm hay công thức, hình thức này nhượng quyền sử dụng thương hiệu, tên tuổi cho việc sản xuất các mặt hàng không chung ngạch, ví dụ thương hiệu đồ uống nhượng quyền với thương hiệu thời trang. Các thương hiệu này thường có giá trị tương đối cao và có lượng fan nhất định. Ví dụ hãng phim hoạt hình Disney cấp phép hình ảnh nhân vật hoạt hình được in ấn trên các sản phẩm đồ chơi.
• Nhượng quyền dùng chung tên hiệu: Loại hình này thường xuất hiện ở các công ty cung cấp dịch vụ chuyên môn cao, các loại tư vấn kinh doanh pháp lý như KPMG, E&Y,...

3. Nhượng quyền có tham gia quản lý

Hình thức này đặc biệt phù hợp với các thương hiệu dịch vụ yêu cầu cao về chất lượng liên quan đến nguồn nhân lực, cụ thể là ngành nhà hàng khách sạn. Bên nhượng quyền hỗ trợ cung cấp người quản lý và bộ phận điều hành doanh nghiệp cho bên mua nhượng quyền.

Điều này vừa giúp thương hiệu quản lý được chất lượng chuỗi, vừa hỗ trợ tốt nhất cho việc huyển giao công thức, mô hình kinh doanh. Các chuỗi khách sạn lớn thường sử hụng hình thức này.

4. Nhượng quyền có tham gia đầu tư vốn

Khi bên bán muốn tham gia sâu hơn vào công việc kinh doanh của bên mua nhượng quyền thì nên sử dụng hình thức này. Theo đó, thương hiệu đầu tư một phần vốn vào cơ sở nhượng quyền dưới dạng liên doanh. Ví dụ thương hiệu Five Star Chicken (Mỹ) bán nhượng quyền tại Việt Nam theo mô hình này.

Những điều cần lưu ý khi quyết định mua nhượng quyền kinh doanh

1. Nghiên cứu thị trường kĩ càng

Dù là bắt đầu doanh nghiệp mới hay mua nhượng, điều đầu tiên mà bất cứ chủ quán nào cũng phải làm đó là nghiên cứu thị trường. Liệu loại sản phẩm bạn định mua nhượng quyền có phù hợp với thị trường hay không? Thương hiệu này thực chất có tốt như bạn nghĩ? Địa điểm, không gian, quy mô này liệu có phù hợp với thực khách ở khu vực mở cửa hàng hay không? Thời điểm thu hồi vốn là bao nhiêu và bạn có chấp nhận được mức này không?

Chưa kể với một số thương hiệu nhất định, quy định về mặt bằng, khoảng cách địa lý giữa các cửa hàng,... còn là một điều khoản bắt buộc của nhượng quyền. Hãy nghiên cứu thật kĩ càng trước khi đưa ra bất cứ quyết định nào.

2. Tính pháp lý của hợp đồng, thương hiệu nhượng quyền

Nếu không muốn bị mất một số tiền lớn mua nhượng quyền để sau đó hàng loạt các cửa hàng cùng tên mở ra cạnh tranh mà lại không tốn xu nào, hãy kiểm tra chắc chắn thương hiệu mà bạn hợp tác đã đăng ký bản quyền và được pháp luật bảo hộ.

Bên cạnh đó, hãy kiểm tra kỹ càng các điều khoản, quyền lợi cũng như nghĩa vụ của mình trong hợp đồng nhượng quyền. Hãy đảm bảo rằng công việc kinh doanh trong tương lai sẽ không gặp trục trặc vì những sơ suất ban đầu.

3. Chi phí phát sinh

Bên cạnh chi phí mua nhượng quyền ban đầu cũng như phí dịnh kỳ, các cơ sở kinh doanh cũng phải chịu không ít chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động. Ngoài các chi phí bắt buộc như mặt bằng, thiết bị, nhân viên,... các cửa hàng còn phải chi thêm nhiều khoản để đảm bảo tính đồng nhất với thương hiệu như trang trí, cơ sở vật chất, dụng cụ hay nguyên vật liệu mua chính hãng.

4. Tính nhất quán và không tự do sáng tạo

Mua nhượng quyền đồng nghĩa với việc cơ sở kinh doanh đi theo một định hướng, khuôn khổ định sẵn cũng như các điều khoản từ bên bán nhượng quyền. Các chủ quán dường như không có cơ hội để phát triển sáng tạo trong công việc kinh doanh. Nếu bạn cố tình thay đổi một điều gì đó, bạn có thể gặp rủi ro với các điều khoản và bị tước quyền kinh doanh.

5. Rủi ro và cạnh tranh đến từ các cửa hàng khác

Các cửa hàng nhượng quyền chung trong chuỗi cũng là một loại rủi ro của các chủ đầu tư cho hình thức này. Với các hãng, thương hiệu là một món hàng họ có thể bán cho nhiều người. Họ bán cho bạn thì họ cũng có thể sẽ bán cho hàng chục, hàng trăm người khác nữa. Sự cạnh tranh giữa các cửa hàng trong chuỗi nhượng quyền có thể là một bài toán đau đầu cho chủ đầu tư.

Bên cạnh đó, các cửa hàng trong chuỗi đôi khi có ảnh hưởng tiêu cực đến nhau. Nếu một cửa hàng gây ra rắc rối với khách hàng, tai tiếng không chỉ dừng lại ở đó mà các cơ sở khác cũng sẽ bị vạ lây vì mang cùng một tên thương hiệu.

Mua nhượng quyền kinh doanh là một xu hướng, một cơ hội kinh doanh tốt những cũng là một thách thức không hề nhỏ đối vói bất cứ ai, đặc biệt là lĩnh vực dịch vụ. Nếu bạn có ý định kinh doanh theo hình thức này, hãy tìm hiểu thật kĩ để hiểu rõ cách vận hành của nhượng quyền để tìm được lựa chọn phù hợp nhất cho sở trường kinh doanh của mình.

---------------------------------------------------------

Hotline:     0963.492.080

Email:        kien.dmt@gmtech.vn

Website:   https://maytinhgoodm.com/collections/kiosk

Youtube:   https://www.youtube.com/channel/UCv92EPKRVS3nLwsN6eWEO2w

Fanpage:  https://www.facebook.com/gmtechvn

Xem thêm:

• Trọn bộ máy tính tiền giá rẻ cho cửa hàng
• Lưu ý những rủi ro khi kinh doanh nội thất gia đình
• Những điều cần biết trước khi mở quán ăn
• Các mẫu đèn trang trí nhà hàng ấn tượng